Hartverwarmend & hartverscheurend: fietsen in Namibië

Vandaag ben ik geland in Nederland, letterlijk en figuurlijk. De zon, die zo zindert in Namibië, is hier een welkome herfstzon. De kinderen die ik hier zie hebben allemaal schoenen aan hun voeten. Is het echt nog maar twee dagen geleden dat ik over een stoffig pad door de sloppenwijk in Okahandja liep? Waar de mensen in golfplaten hutjes wonen, zonder stromend water en elektriciteit. Samen met andere deelnemers van de Orange Babies tour bezoeken we twee huisjes.  In het eerste huisje woont een moeder met zes kinderen tussen de nul en acht jaar oud. Geen idee waar de vader is. Of beter gezegd: waar de vaders zijn.

Moeder zit buiten in het ene reepje schaduw dat er is, de jongste aan de borst, een gelaten blik in haar ogen. Twee peuters hangen tegen haar aan. Het huisje doet me qua formaat denken aan een flinke bungalowtent, maar daar houdt de vergelijking dan wel mee op. Versleten, smoezelige doeken scheiden het slaapdeel enigszins af van het woondeel. Moeder slaapt met een paar kinderen in het bed en dan is er ook nog een afgeragd matras voor de andere kinderen. Midden in het woondeel staat een bak met botten waar nog wat vlees aan zit.

Naast een kruiwagen. De ‘vloer’ is van hetzelfde materiaal als het ‘terras’: zand. Het is benauwd binnen en ongetwijfeld ruim boven de dertig graden. De beentjes van de kinderen zitten onder het stof en ze dragen geen schoenen. Het tweede huisje idem dito, al ziet dat er van binnen wel meer gestructureerd uit. Hier woont een moeder, met vijf kinderen, waarvan de oudste zelf ook net een kind heeft. Als we teruglopen naar de 5 Rand School, waar we te gast zijn, denk ik voor de zoveelste keer die week hoe bevoorrecht wij zijn dat onze wieg in Nederland heeft gestaan.

Een week daarvoor zijn we met ons vijfentwintigen naar Namibië gevlogen om daar te gaan fietsen voor Orange Babies. En om hun projecten te bezoeken. Ondanks mijn goede voornemens en de aanschaf van een mountainbike, heb ik veel minder getraind dan ik van plan was. Teveel last van mijn rechterschouder. Als de vertrekdatum met rasse schreden dichterbij komt en er geen verbetering komt in mijn schouder, besluit ik om een bike fitting te doen.

Het is niet goedkoop, maar, zo blijkt achteraf, de investering meer dan waard. Twee uur lang passen, meten en bijstellen. Belangrijkste conclusies: mijn stuur is te breed en mijn zadel staat te laag. Dat laatste is makkelijk aan te passen. Van mijn stuur wordt aan weerszijden een flink stuk afgezaagd. Zowel stuur en zadel gaan mee in mijn tas. De zondag voor vertrek fiets ik op de MTB naar de sportschool en terug. Veertien kilometer in totaal, het is een lachertje, maar ik voel wel dat deze nieuwe fietshouding minder belastend is voor mijn schouder. Het moet zo maar.

Waar ik wel druk mee ben geweest is het inzamelen van geld. Samen met Olaf, die ook mee fietst, heb ik een actiepagina gemaakt waarop veel vrienden en bekenden gedoneerd hebben. En we hebben een benefiet diner georganiseerd met een veiling en een loterij. Dat was een super gezellige avond die een mooi bedrag (6615 euro) voor Orange Babies heeft opgeleverd. De teller staat op 10.440 euro als we vertrekken. Let wel, dit is exclusief de kosten van onze reis, die we natuurlijk zelf betalen.

Voor degenen die Orange Babies (nog) niet kennen: deze stichting zet zich in voor een Aids en HIV-vrije wereld. Dat doen ze door het opzetten of steunen van kleinschalige projecten. Zoals het geven van medicijnen aan zwangere vrouwen die HIV hebben waardoor hun baby zonder HIV geboren kan worden. Zorgen dat kinderen naar school gaan en daar ook voldoende en gezond eten, want als je honger hebt leer je niets. Maar toch: hoeveel je ook van tevoren leest, hoort of ziet, niets bereidt je genoeg voor op de werkelijkheid. Daar zijn en zien en ervaren hoe die hulp en die steun er uitziet is heel bijzonder. En ook een beetje frustrerend omdat er nog zoveel meer moet gebeuren.

Al vind ik het indrukwekkend wat ze al bereikt hebben. Zo logeren wij ook een nacht in de huizen die net gebouwd zijn op het terrein van de 5 Rand School. Witte, stenen huizen met tegels en sanitair. Hier komen straks kinderen te wonen uit de omringende sloppenwijk die thuis onder erbarmelijke omstandigheden leven. Zoals enkele van de kinderen uit de huisjes die we bezoeken. Maar ook kinderen die wees zijn of slachtoffer van seksueel misbruik.

We maken kennis met een paar van de kinderen. Een meisje, ik denk van een jaar of tien, vertelt hoe blij ze is dat ze in het meisjeshuis gaat wonen. Want waar ze nu woont doen mensen ‘bad things’ met haar. De blik in haar ogen zegt genoeg. ’s Avonds doen de Orange Babies Mama’s hun verhaal. Het ene nog hartverscheurder dan het andere. Zo vertelt een van de vrouwen dat ze op haar zeventiende tijdens een avondje uit door zes mannen is verkracht.

Naast een afschuwelijke ervaring leverde het haar een HIV-besmetting op. Alle mama’s zijn HIV-positief. Orange Babies heeft hun niet alleen medicatie gegeven, maar vooral ook zelfrespect. Want zij helpen nu andere moeders en kinderen. En voeden daarnaast hun eigen kinderen op, die, ook weer dankzij Orange Babies geen HIV hebben. Hun werk als mama geeft hun zelfvertrouwen en een inkomen.

Bij alle projecten waar we komen wacht ons een warm welkom. Zingende, dansende en klappende kinderen. Hartveroverende glimlachjes, lieve knuffels, big hugs. Het ontroert mij en tegelijkertijd voel ik me beschaamd dat over de weelde waarin ik leef. Voor het bedrag dat ik uitgeef aan een lunch, kan een kind hier een maand eten. Vervolgens vraag ik me af wat er zou gebeuren als een van deze kinderen mee zou gaan naar Nederland en daar verder opgroeit. Hoe lang duurt het voor luxe en welvaart vanzelfsprekend zijn?

Tussen de bedrijven door fietsen we natuurlijk ook. In de zinderende zon. Het is zo heet dat ik niet zweet, ik denk dat het al verdampt is voor het mijn huid bereikt. Het zijn vooral gravel- en zandwegen, de laatste soms zo mul dat het lijkt of je over het strand fietst. Last van mijn schouder heb ik niet. Wel verbrand ik mijn lippen. Pijnlijk, maar overkomelijk. En totaal onbelangrijk vergeleken bij het doel van deze tour.